Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı
Mehmet Balduk:
KAHRAMANMARAŞ, YATIRIMLARIN CAZİBE MERKEZİ OLDU
Türkiye ekonomisine baktığımızda; yapısal sorunlarını aşamadığını ve ekonomik dönüşümünü tam olarak sağlayamadığını görmekteyiz. Türkiye, ekonomisini geliştirmeye çalışırken, bir yandan yılların birikimi olan sorunlar yumağını çözmeye; diğer yandan da globalleşmenin hızla yaşandığı bir ortamda, dünyaya uyum sağlamaya, dünyayla rekabet etmeye çalışmaktadır. Hem ülke olarak, hem de sanayiciler olarak bu rekabetin ağır etkisi altındayız. Böyle bir ortamda, ülke olarak her ferdiyle topyekün bir yeniden yapılanma arayışı içine girerek dünya ekonomisindeki hakettiğimiz yere gelmeliyiz.
Kahramanmaraş, 1980 sonrası ülke ekonomisinde görülen gelişmeye paralel bir şekilde ekonomik yapısında hızlı bir dönüşüm gerçekleştirmiş ve bu dönüşümü, teknolojik yatırımlar ile de destekleyerek gerek bölgede gerekse ülke ekonomisine katkı noktasında oldukça önemli bir konuma gelmiştir.
Kahramanmaraş’ın, sanayide pay alan sektörlerini şu şekilde sıralayabiliriz; tekstil (iplik, dokuma ve konfeksiyon), çelikten mamul mutfak eşyaları ve gıda (dondurma ve biber). Kahramanmaraş; Türkiye pamuk ipliği üretiminin %22’sini, dokuma kumaş üretiminin %7’sini, Çelikten mamul mutfak eşyası üretiminin %40’ını ve biber üretiminin %50’sini karşılamaktadır. İlimizin ticarette pay alan sektörleri ise; kuyumculuk, tekstil, tarım ürünleri, inşaat, gıda, otomobil yan ürünleri, dericilik, ayakkabıcılık, mobilyacılık, oymacılık ve hediyelik bakır eşyalarıdır.
Kahramanmaraş ekonomisini değerlendirecek olursak; 2003 yılı ihracatı yaklaşık 138,3 milyon dolarken 2004 yılı ihracatı %36 artarak yaklaşık 189 milyon dolara ulaşmıştır. 2003 yılı ithalatı 68 milyon dolarken, % 47 azalarak 48 milyon dolar olmuştur. 2005’in ilk 6 aylık dönemine baktığımızda ise ihracatta 2004’ün ilk 6 aylık dönemine göre %74′ lük bir artış, ithalatta da %60’lık artış söz konusudur.
Kişi Başına Gayri Safi Yurt İçi Hasıla ( Cari Fiyatlarla) 2001 yılı itibari ile 1584 USD’dir. İl’de faaliyet gösteren Afşin-Elbistan Termik Santrali, Menzelet ve Sır Barajları’nın enerji üretimleri Kahramanmaraş’ta kişi başına milli geliri 1.584 USD’ye çıkartmaktadır. Enerji Üretimi hariç İl’deki kişi başına milli gelir gerçekte 1.338 USD’dir.
Kahramanmaraş’taki sanayi sektörü elektrik tüketimi; 2003 yılında 1.098.693.430 Kwh iken 2004 yılında 1.249.986.050 Kwh olmuştur. 2004’ün ilk 5 aylık dönemine göre (485.385.276 Kwh) 2005’in ilk 5 aylık döneminde ise (556.751.662 Kwh) %14’lük artış söz konusudur.
Kahramanmaraş’taki vergi tahakkuk ve tahsilatlarına göz atacak olursak; 2000 yılı tüm vergi tahakkuku 129.517.452 $ iken tahsil edilen vergi miktarı 114.936.458 $’dır. 2004 yılında ise vergi tahakkuku 276.442.393 $ iken tahsil edilen vergi miktarı 237.632.680 $ olmuştur. 2000’e göre 2004’te tahakkuk eden vergi %114 artarken, tahsil edilen vergi de %106 oranında artmıştır.
Kahramanmaraş’taki Banka mevduatları 2003 yılında 447.210 milyar TL iken, 2004’te bu rakam 448.211 milyar TL’ye düşmüştür. Banka kredilerinde ise 2003’e göre (309.457 milyar TL) 2004’te (448.211 milyar TL) % 44 artış görülmüştür.
İSO 500’de Kahramanmaraş’ın Kahramanları
İstanbul Sanayi Odası’nın organize ettiği Türkiye’deki İlk 500 Büyük Şirket sıralamasına son üç yıldır Kahramanmaraş firmalarından, 3 tanesi girmektedir. Bu firmalarımız Kipaş Holding A.Ş., Arsan Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve Matesa Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.’dir. Dileğimiz bu firma sayılarının çoğalmasıdır.
Yeni Teşvik Yasası Kahramanmaraş için büyük bir fırsattır ve çok iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. Sanayi çeşitliliğimizi mutlaka geliştirmeli, tek başımıza yapamadığımız büyük yatırımları bir araya gelerek yapmalıyız. Ayrıca Kahramanmaraş’ın tekstilin dışında gıda ve enerji konusunda alt yapısı çok uygundur. Bu sektörlere de yönelmeliyiz. Orta Ceyhan Havzası’nda mevcut projeleri uygulayıp Hidro-Elektrik santralleri devreye alabilirsek, enerji girdilerimiz azalır, rekabet gücümüz artar. Ayrıca KDV oranlarında sağlanacak genel bir indirim, ekonominin yeniden canlanmasını sağlayabilir.
Diğer ülkelerle, özellikle de Çinle rekabet edebilmek için; teknolojiyi artırıp markalaşarak, ürettiğimiz malları dünyaya satmak mecburiyetindeyiz. Bu sebeple İlin girişimcilerine düşen görev ise; teknoloji yenilemek, Ar-Ge çalışmalarına hız vermek, ürün katma değerini artırmak yönünde yatırımlar yapmak, sanayide çeşitliliği artıracak yatırımlar yapmak ve tüm ürünleri dünya pazarına girecek şekilde üretmektir.
İlin ekonomik ve toplumsal gelişimini tam anlamıyla sağlayabilmesi için devletin üzerine düşen görevleri ise şöyle sıralayabiliriz; altyapı yatırımlarının tamamlanması, organize sanayi bölgelerinin kurulması, ulaşım probleminin çözülmesi, İlin kaynaklarının rasyonel kullanılması adına çalışmalar yapılması ve enerji yatırımlarının önünün açılmasıdır. (Hidro-elektrik santrallerinin kurulması çalışmalarında özel sektörün önü en kısa zamanda açılmalıdır).
Bu bağlamda; Kahramanmaraşımız’ın, 5350 sayılı teşvik kapsamına alınması, yeni yatırımların cazibe merkezi olmasını sağlamıştır. İplik dokuma, tekstil ve boya apre açısından yeterli alt yapıya uygun olan Kahramanmaraş, yeni teşvik yasası ile konfeksiyon yatırımcılarına cevap verebilecek konumdadır. Tüm yerel ve yabancı yatırımcıların, güzel şehrimize gelmeleri bize onur verecektir.
NOT: Bu yazı, 28 Temmuz 2005 Dünya Gazetesi’nin "Türkiye’nin İSO 500 Büyük
Sanayi Kuruluşu" ekinde yayımlanmıştır.